သခင္ထိန္ဝင္း

သခင္ထိန္ဝင္း (သုိ႔မဟုတ္) ဘဘဦးထိန္ဝင္း သုိ႔မဟုတ္

သာသနာစိတ္ျဖင့္ ႏုိင္ငံေရးကုိ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သူ
ဂ်ဴနီယာဝင္း
ေမ ၂၆၊ ၂၀၁၀

သခင္ထိန္ဝင္းကုိ ဘဘႀကီး၊ ေမေမႀကီးတုိ႔ႏွင့္ အလြန္ခ်စ္ခင္ေသာ မိတ္ေဆြ၊ ရဲေဘာ္ရဲဘက္တဦးအျဖစ္ စတင္ သတိထားမိရသည္မွာ ကၽြန္မ ငယ္စဥ္ကတည္းကပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ဘဘ ဦးထိန္ဝင္းဟုပဲ ေခၚပါသည္။ ေဖေဖႏွင့္ ေမေမတုိ႔ကလည္း ဘဘ ဦးထိန္ဝင္း သုိ႔မဟုတ္ တခါတရံ ဦးေလး ဦးထိန္ဝင္းဟု ေခၚတတ္ပါသည္။

ဘဘႀကီးတုိ႔၊ ေမေမႀကီးတုိ႔ကုိ အလြန္သံေယာဇဥ္ႀကီးကာ ခ်စ္ခင္လွသူတဦးအျဖစ္ ျမင္ရေတြ႔ရသည္မွာ အံ့ၾသစရာ မဟုတ္ပါေပ။ သူတို႔ေခတ္၊ သူတုိ႔အခါမွာ အဲသည္လုိ မိတ္ေဆြေရာင္းရင္း ေမာင္ႏွမရင္းခ်ာထက္ပင္ ခ်စ္ခင္ေသာ ေသြးေသာက္ေတြ မ်ားစြာရွိပါသည္။ အခုလိုေခတ္ထဲမွာ သည္လုိခ်စ္ခင္လွေသာ မိတ္ေဆြေကာင္းမ်ဳိးဆုိတာ ရွားပါးပါဘိ။ တကယ့္ကုိ အားက်ေလာက္စဖြယ္ ၾကည္ႏူးစဖြယ္ျဖစ္ရပါသည္။

ဘဘႀကီးႏွင့္ ေမေမႀကီးတုိ႔ ကြယ္လြန္ခဲ့ၿပီး ၁၀ ႏွစ္ေက်ာ္မွာ ဘဘႀကီး၊ ေမေမႀကီးတုိ႔ကို အလြန္ခ်စ္ခင္လွေသာ ဘဘ ဦးထိန္ဝင္း ဘဝတပါးသုိ႔ ေျပာင္းသြားခဲ့ေလၿပီ။ ကြယ္လြန္ခ်ိန္ အသက္ ၉၈ ႏွစ္မို႔ ဘဝကုိ အားပါးတရ ျဖတ္သန္းခဲ့ေလၿပီဟု ဆုိႏုိင္ပါေသာ္လည္း အသက္ရွိလ်က္ႏွင့္ သည္ေလာကထဲမွာ ရွိေနေစခ်င္၊ ေနေစခ်င္ပါေသးသည္။

ဘဘႀကီး၊ ေမေမႀကီးတုိ႔ အထူးခ်စ္ခင္လွေသာ မိတ္ေဆြရင္းခ်ာသာမက ႏုိင္ငံေရးေလာကထဲမွာပင္ အတူတြဲဖက္ လႈပ္ရွားခဲ့ေလသူတဦးျဖစ္ကာ ေမေမႀကီးကုိ “မမျမ၊ မမျမ” ႏွင့္ ရင္းႏွီးစြာေခၚကာ စကားေတြေဖာင္ဖဲြ႔ကာ ေျပာတတ္သူ တဦးအျဖစ္ ျမင္ေယာင္မိေနဆဲျဖစ္ပါသည္။ အသံၾသၾသ၊ အရပ္ျမင့္ျမင့္၊ ထြားထြားက်ဳိင္းက်ဳိင္း၊ အသားျဖဴျဖဴ ေတာင့္ေတာင့္တင္းတင္းႏွင့္ သည္ဘဘကုိ ကၽြန္မ သိပ္ကုိမွတ္မိခဲ့တာေပါ့။ ပင္နီတုိက္ပုံ သုိ႔မဟုတ္ အျဖဴေရာင္တုိက္ပုံကုိ ဝတ္ဆင္တတ္ပါသည္။ ေမေမႀကီးတုိ႔က “သခင္ႀကီး” ဟု ေခၚပါသည္။

ျခံေပါက္ဝကေန “မမျမ၊ ကိုခင္ေမာင္လတ္” ဟုေခၚကာ လူမေရာက္ခင္ အသံကေရာက္ႏွင့္တတ္သူ၊ ဘဘ ဦးထိန္ဝင္းေဟ့ ဟု ဆုိလုိက္တာႏွင့္ အိမ္က ဘႀကီးတုိ႔ ေမေမႀကီးတုိ႔တေတြ ဝမ္းသာအားရ ေျပးႀကိဳၾကကာ စကားေဖာင္ဖဲြ႔မၿပီး၊ သူတုိ႔ ေျပာဆုိေနၾကတာေတြ တခါတရံ နားမလည္။ ဘဘႀကီးတုိ႔ကလည္း ဘဘဦးထိန္ဝင္းတုိ႔အိမ္ မသြားဘဲမေနႏုိင္။ အဲသည္လုိ ခ်စ္ခင္ၾကေသာ မိတ္ေဆြအျဖစ္ဟာ စဥ္းစားၾကည့္လုိက္တုိင္း ေပၚလာတတ္ပါသည္။ တကယ္ပဲ အားက်မိပါသည္။

ဘဘ ဦးထိ္န္ဝင္း၏ ေျမးတဦးျဖစ္ေသာ မေအးခ်မ္းကုိ ညီမတဦးလို ခ်စ္ခင္ခဲ့ပါသည္။ သည္ညီမေလးက သူ႔အဘုိးအေၾကာင္းေတြကုိ အားပါးတရ ေရးတုန္းက ဘဘႀကီး၊ ေမေမႀကီးတုိ႔အေၾကာင္းေတြကုိပါ ထည့္ေရးခဲ့ပါသည္။ ထုိစဥ္က ေၾသာ္ … ငါတုိ႔ အဘုိးအဘြားေတြက တကယ္လည္း ေမတၱာဓာတ္အျပည့္ျဖင့္ ဆုံးမၾသဝါဒေတြ ဆုိခဲ့သည္ပဲဟု ေက်နပ္ခဲ့မိရသည္ေပါ့။

ယခုေတာ့ သည္ညီမေလးေရးေသာ စာေတြကုိ ျပန္ရွာျပန္ဖတ္ကာ ဘဘ ဦးထိန္ဝင္း အေၾကာင္းေတြကို ျပန္ေျပာခ်င္ပါသည္။ အမွတ္တရ ျပန္လည္ေဖာ္မိရင္းႏွင့္ စာဖတ္သူမ်ားလည္း သူ ေရးေသာစာေတြ ျပန္ဖတ္ၾကည့္ၾကဖို႔ တုိက္တြန္းရမည္ပင္။ (အေတြးအျမင္၊ အမွတ္၂၀၈ တုန္းက “ကၽြန္မႏွင့္ စာေရးဆရာမႀကီး ေဒၚခင္မ်ဳိးခ်စ္”၊ အမွတ္၂၁၆ တုန္းက “အႏႈိင္းမဲ့ ဗုဒၶကိုပူေဇာ္ခဲ့သူ ႏွစ္ဦး” သူ႔ကေလာင္အမည္က မေအးခ်မ္း (ျမန္မာစာ)ပါ။)

အဲသည္ထဲက ဘဘ ဦးထိန္ဝင္းအေၾကာင္းေတြ ျပန္လည္ ေဖာ္ထုတ္ေပးလုိက္ရပါသည္။ ေအာက္က အခ်က္မ်ားမွာ မေအးခ်မ္း (ျမန္မာစာ) ေရးသားထားသည္မ်ားကုိ ေကာက္ႏႈတ္တင္ျပခ်က္မ်ားသာ ျဖစ္ပါသည္။ ပုိ၍အေသးစိတ္ သိလုိပါလွ်င္ အေတြးအျမင္ မဂၢဇင္းထဲမွာ ျပန္လည္ဖတ္႐ႈၾကဖုိ႔ တုိက္တြန္းလုိက္ရပါသည္။

၁။ ၁၉၃၇ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလ ၁ ရက္ေန႔ အဂၤလိပ္အစိုးရ ယူနီယမ္ဂ်က္အလံႏွင့္ ၁၉၃၅ မွာ ၿဗိတိသွ်ျပ႒ာန္းတဲ့ အုပ္ခ်ဴပ္ေရး ဥပေဒစာအုပ္ကုိ မီး႐ႈိ႕ကန္႔ကြက္ခဲ့တဲ့ သမုိင္းအေထာက္အထား အခုိင္အမာရွိခဲ့သည္။ ထုိ ဆန္႔က်င္မီး႐ႈိ႕ပဲြတြင္ ဦးႏု (ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္)၊ ဦးလွေဖ (ဗုိလ္လကၤ်ာ)၊ ဦးထြန္းအုံ၊ ဦးထြန္းေအးတုိ႔ႏွင့္အတူ သခင္ထိန္ဝင္းႏွင့္ ေဒၚခင္မ်ဳိးခ်စ္(မခင္ျမ) တုိ႔ ပါခဲ့သည္။ ဘဘ ဦးထိန္ဝင္းက ယခုလုိ မၾကာခဏဆုိခဲ့ေၾကာင္း ေဆာင္းပါးတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

“အဲဒီတုန္းက ေတာင္းပန္လုိ႔လည္း မရဘူး။ မခင္ျမတေယာက္က စမူဆာပုံစံအက်ႌ ဖိုး႐ိုးဖားရားႀကီးဝတ္လို႔ ေယာက်္ားေတြၾကားထဲ ရဲရဲဝ့ံဝံ့လုိက္ေတာ့တာပဲ။ လူစြမ္းေကာင္းမႀကီးေလ”

(စမူဆာအက်ႌဆုိသည္မွာ ရင္ဖုံးအက်ႌပင္ျဖစ္ကာ ေရွ႕တြင္ အခၽြန္ပုံသ႑ာန္ ခ်ဳပ္ထားသည္။)

၂။ ဘဘ ဦးထိန္ဝင္းသည္ ကိုယ့္ႏုိင္ငံ၊ ကိုယ့္လူမ်ဳိးကို ေထရဝါဒဗုဒၶဘာသာ သာသနာစိတ္နဲ႔ ခုိင္မာေအာင္ တည္ေဆာက္ျခင္းသည္ ပုိမု္ိခုိင္မာၿပီး ေရရွည္တည္တံ့ခုိင္ျမဲတယ္ဆုိသည့္သေဘာကုိ ေကာင္းေကာင္း သေဘာေပါက္ခဲ့သူ ျဖစ္၍ အဂၤလိပ္ေခတ္ ဂ်ပန္ေခတ္တေလ်ာက္လုံး ႏုိင္ငံေရးေဆာင္ရြက္ရာတြင္ သာသနာစိတ္ႏွင့္ပဲ တုိက္ပဲြဝင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သူတဦးျဖစ္သည္။

၃။ တုိင္းျပည္ ၿငိမ္းခ်မ္းႀကီးပြားေအာင္ ဗုဒၶ၏ ကိုယ္က်င့္တရားေကာင္း လမ္းစဥ္မ်ားႏွင့္ လက္ေတြ႔က်က် တည္ေဆာက္ႏုိင္မွသာ ေအာင္ျမင္ႏုိင္ပုံကုိ သိျမင္ေစႏုိ္င္ဖုိ႔ ကိုယ့္လူမ်ဳိးတရပ္လုံးအတြက္ ကိုယ္က်င့္ဗုဒၶဝင္ေကာင္း တအုပ္ ေပၚထြန္းဖုိ႔ စိတ္ဆႏၵျဖင့္ မဟာဂႏၶာ႐ုံဆရာေတာ္၊ သေျပကန္ဆရာေတာ္၊ ေတာင္ၿမိဳ႕ဆရာေတာ္၊ မဟာစည္ဆရာေတာ္ တုိ႔ထံ အဆင့္ဆင့္ ေလွ်ာက္ထားခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ မဟာဂႏၶာ႐ုံဆရာေတာ္မွာ ဒကာ ဦးထိန္ဝင္း၏ ဆႏၵကိုျဖည့္ဖုိ႔ အားထုတ္ဆဲ ပ်ံလြန္ေတာ္မူခဲ့သည္။ ထုိႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အေကာင္အထည္ မေဖာ္ႏုိင္ေသးေသာဆႏၵကို အားထုတ္ခ်င္ခဲ့ၿပီး သူ႔အသက္ ၈၀ ျပည့္ႏွစ္မွာ ႏုိးေဆာ္စာတေစာင္ ႐ုိက္ႏွိပ္ျဖန္႔ေဝခဲ့သည္။

“လူပုဂၢိဳလ္၊ ရဟန္းပုဂၢဳိလ္ မည္သူမဆုိ မိမိတုိင္းျပည္ႏွင့္ လူမ်ဳိး၊ သာသနာအတြက္ ကူညီေတာ္မူၾကေစလုိပါသည္။ ဤစာမူကို ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အပုိင္ရယူလုိျခင္း မရွိပါ။ စာေရးသူအား ပူေဇာ္ရန္သာ ရည္ရြယ္ရင္းရွိပါသည္။ မိမိ ေရးသားထားေသာ စာမူကုိ မိမိသေဘာက် စီမံရန္သာ ျဖစ္ပါသည္။ သေဘာထားအေသးစိတ္ကုိ ေဆြးေႏြးရန္အလိုရွိပါက မည္သူမဆုိ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးပါမည္အေၾကာင္း ေလးျမတ္စြာ ဖိတ္ၾကားအပ္ပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္သည္ ပိဋိကတ္ တတ္ေျမာက္ေသာ ပညာရွင္မဟုတ္ေသာ္လည္း ျဖစ္ေျမာက္လုိေသာ ဗုဒၶဝင္အတြက္ ပညာရွိမ်ား လက္ခံႏုိင္ေအာင္ ေဆြးေႏြးတင္ျပပါမည္။”

၄။ (ထုိကာလမွတုိင္ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္ထိ ႀကိဳးပမ္းမူမ်ား၊ ျဖစ္ေျမာက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္မူမ်ားကား အံ့မခန္းျဖစ္ပါသည္။ အခ်ဳပ္ဆုိရေသာ္ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလတြင္ ထုိ ကိုယ္က်င့္ဗုဒၶဝင္က်မ္းစာ အၿပီးသတ္ခဲ့သည္။)

ကိုယ္က်င့္ဗုဒၶဝင္က်မ္းစာသည္ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလတြင္ အၿပီးသတ္ခဲ့သည္။ ေရးသားသူ ဆရာႀကီး ဦးေရႊေအာင္မွာ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ ၂၂ ရက္ေန႔တြင္ အသည္းေရာဂါျဖင့္ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္သူ ဘဘ ဦးထိန္ဝင္းမွာ ယခု အသက္ ၉၈ ႏွစ္ရွိၿပီး (ယခု ဤေဆာင္းပါးေရးစဥ္တြင္) အသက္ထင္ရွားရွိေနဆဲပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ဗုဒၶကို ပူေဇာ္ခဲ့သူ ထုိပုဂၢဳိလ္နွစ္ဦး၏ ကုိယ္က်င့္ဗုဒၶဝင္က်မ္းမွာ တႏွစ္အတြင္း ေလးႀကိမ္တိတိ ျပန္လည္ ႐ုိက္ႏွိပ္ခဲ့ရသည္အထိ ႀကီးက်ယ္စြာ ေအာင္ျမင္ခဲ့ပါသည္။ ထုိ ေလးႀကိမ္စလုံးကုိ ပါရမီစာေပမွ ထြက္ရွိျခင္းျဖစ္သည္။ ယခုေနာက္ပုိင္း အျခား စာေပတုိက္အခ်ဳိ႕မွ ျပန္လည္႐ုိက္ႏွိပ္ေသာစာအုပ္တြင္ ဆရာႀကီး ဦးေရႊေအာင္၏နိဒါန္း မပါရွိေၾကာင္း ေရးသားထားသည္။ (ထုိနိဒါန္းကုိ အေတြးအျမင္ အမွတ္၂၁၆ တြင္ ပါရွိသည္။)

၅။ ဘဘ ဦးထိန္ဝင္းသည္ “ဗုဒၶေလာကသားတုိ႔၏ အႏႈိင္းမဲ့ေက်းဇူးရွင္ (ကုိယ္က်င့္ဗုဒၶဝင္)က်မ္းစာ”ကို ကမာၻသူကမာၻသားမ်ား သိေစခ်င္ေသာဆႏၵေၾကာင့္ ဆရာႀကီး ဦးေရႊေအာင္ ေရးသားၿပီး စာမူမ်ားကို ဆရာႀကီး ဦးလွေမာင္အား ဘာသာျပန္ဆုိ ပူေဇာ္ေစခဲ့ၿပီးေနာက္ အဂၤလိပ္ဘာသာျပန္ စာမူမ်ားကုိ ဆရာ ဦးခင္ေမာင္လတ္ကို ျပန္လည္ဖတ္႐ႈေပးဖုိ႔ ေတာင္းပန္ခဲ့ၿပီး အဂၤလိပ္စာမူကိုပါ ပူးတဲြျဖန္႔ခ်ိေပးခဲ့ပါသည္။

၆။ စာေကာင္း ေပေကာင္းတခု ထြက္ေပၚလာေစဖုိ႔ ပုံေဖာ္ေရးသားသူႏွင့္ အားထုတ္ႀကိဳးပမ္းသူ ႏွစ္ဦးစလုံး တန္ဖိုးထားသင့္သူမ်ား ျဖစ္ေပသည္။ ေထရဝါဒဗုဒၶဘာသာကို အသြင္သ႑ာန္ႏွင့္ အႏွစ္သာရ တထပ္တည္းက်ေအာင္ အားထုတ္ႀကိဳးပမ္းခဲ့ၾကသူ ထုိနွစ္ဦးကုိ ေလးစားၾကည္ညိဳလာမိရပါသည္။
ဤကား ဘဘ ဦးထိန္ဝင္းအား အမွတ္တရ လြမ္းေမာဖြယ္ ေရးသားခ်က္မ်ားအျဖစ္ ျပန္လည္တင္ျပရင္းျဖင့္ ဘဘ ေကာင္းရာသုဂတိလားပါေစဟု ဆုေတာင္းေမတၱာျဖင့္ … …။

(ဓာတ္ပုံမွာ - ၁၉၃၇ ခုႏွစ္၊ တုိးတက္ေရးမဂၢဇင္း အယ္ဒီတာအဖဲြ႔ပုံ။ ေနာက္- ဦးထိန္ဝင္း၊ ေဒၚခင္မ်ဳိးခ်စ္၊ ဦးထြန္းခင္။ ေရွ႕တြင္ထုိင္ေနသူမ်ား - ဦးထြန္းသန္း၊ ဦးဘရင္)

ဂ်ဴနီယာဝင္း ဘေလာ့ဂ္ http://juniorwin.blogspot.com/ က ျပန္လည္ကူးယူ ေဖာ္ျပပါတယ္။

ဘဘ ဦးထိန္ဝင္း - သခင္ထိန္ဝင္း (၁၉၁၂ - ၂၀၁၀)၏ အတၳဳပၸတၱိအက်ဥ္း

စ်ာပနမွတ္တမ္းမွ ကူးယူတင္ျပပါသည္ - မိုးမခ

ဇြန္ ၂၊ ၂၀၁၀

သာသနာ့ ဒါယကာႀကီး ဘဘ ဦးထိန္ဝင္းကုိ သာသနာသကၠရာဇ္ ၂၄၅၆ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၇၄ ေတာ္သလင္း လဆန္း ၄ ရက္ စေနေန႔ ၁၄-၉-၁၉၁၂ ညဥ့္ ၇ နာရီခဲြတြင္ ေျမာင္းျမၿမိဳ႕ခ႐ုိင္ ေမာ္လၿမိဳင္ကၽြန္းၿမိဳ႕နယ္ က်ဴိက္ပိရြာတဖက္ကမ္းရွိ ေသာင္တန္းေက်းရြာ၌ ဖြားျမင္သည္။ 

မိဘမ်ားမွာ အဖ ေျမတုိင္းစာေရးႀကီး ဦးေက်ာ္ဟန္ အမိ ေဒၚေမသန္းျဖစ္ၿပီး ေမြးခ်င္း ၅ ေယာက္အနက္ အႀကီးဆုံးသားျဖစ္သည္။ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ ၇ တန္းအထိ ပညာသင္ခဲ့သည္။

ပဥၥမတန္းစာေမးပဲြမေျဖဆုိရေသးမီ လပြတၱာၿမိဳ႕သုိ႔ ဖခင္ေျပာင္းေရြ႕ရသျဖင့္ လပြတၱာၿမိဳ႕ ျမန္မာစာသင္ေက်ာင္းတြင္ စာေပမ်ားဆက္လက္သင္ၾကားရင္း လပြတၱာၿမိဳ႕တြင္ တႀကိမ္တခါမွ် မထူေထာင္ဖူးေသးေသာ ‘သုသုေဗာဓက’ စာဖတ္အသင္းကုိ ကူလီအခစားလုပ္၍ ႀကိဳးစားထူေထာင္ခဲ့သည္။ ထုိ႔ျပင္ လပြတၱာၿမိဳ႕၌ အဂၤလိပ္စာသင္ေက်ာင္း တခုကိုလည္း ျဖစ္ေျမာက္ေအာင္ကူညီေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ယင္းေနာက္ လပြတၱာၿမိဳ႕နယ္ ကံဘက္ရြာ၌လည္း ‘ကုသလဝသီ’ စာဖတ္အသင္းကုိ တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ ဆင္းရဲသူမ်ားႏွင့္ အသိမိတ္ေဆြမရွိေသာ ဧည့္သည္မ်ား၏ နာေရးကိစၥမ်ားကို တြင္းတူးေျမျမဳပ္သည္အထိ ကူညီခဲ့သည္။

၁၉၃၄ တြင္ ရန္ကုန္သုိ႔ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီး ဆရာဒဂုန္နတ္ရွင္၏ ကူညီမူျဖင့္ ဦးဗဂ်ီငုိ စတင္တည္ေထာင္ထုတ္ေဝေသာ တုိးတက္ေရး မဂၢဇင္းတုိက္တြင္ လုပ္ကိုင္ခဲ့သည္။ ၁၉၃၉ တြင္ ရာဇဓမၼသဂၤဟက်မ္းကို ႐ုိက္ႏွိပ္ၿပီးစီးခဲ့သည္။ စြန္းလြန္းဆရာေတာ္ဘုရား၏ အေမးအေျဖစာအုပ္မ်ားလည္း ႐ုိက္ႏွိပ္ႏုိင္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ေလာကုတၱရာအတြက္ ထူးျခားေသာ အေတြ႔အၾကဳံမ်ားရရွိခဲ့သည္။

၁၉၅၄ တြင္ ကုသလဝသီ စာပုံႏွိပ္တုိက္ကို တည္ေထာင္ခဲ့ၿပီး ၁၉၅၀ ျပည့္မွစ၍ ၁၉၆၃ ဒီဇင္ဘာလအတြင္း ရုိက္ကူးျဖန္႔ခ်ိၿပီးေသာ က်မ္းစာမ်ားမွာ -

၁။ စြန္းလြန္းဆရာေတာ္ အေမးအေျဖ ၁၃၁၁ (၁၉၄၉ ပထမအႀကိမ္၊ ၎ေနာက္ အႀကိမ္ႀကိမ္႐ုိက္ႏွိပ္လွဴဒါန္းခဲ့)

၂။ အရွင္ဇနကာဘိဝံသဆရာေတာ္၏ ျဗဟၼလသုတ္ ျမန္မာျပန္

၃။ ပိဠိကတ္ေတာ္သင္႐ုိးအုပ္၂၀ ကုိ သန္႔ရွင္းေအာင္ တည္းျဖတ္သုတ္သင္ၿပီး သဂၤါယနာတင္အဖဲြ႔သုိ႔ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ေဟာင္း ဦးႏုမွတဆင့္ လွဴဒါန္းခဲ့

၄။ ပိဠိကတ္ေတာ္မ်ားကုိ ဆရာဦးေအာင္မိုး အကူအညီျဖင့္ ျမန္မာျပန္ဆုိခဲ့ရာ ဒိဃနိကာယ္၊ မဇၥဳိမနိကာယ္အထိၿပီး

၅။ အတုမဲ့ခ်မ္းသာ

၆။ မဟာဂႏၡာ႐ုံဆရာေတာ္၏ သၿဂိဳလ္ဘာသာဌီကာ

၇။ တရားဥပေဒေတာ္ႀကီး

၈။ သမညဖလသုတ္ ျမန္မာျပန္

၉။ ဟိေတာပေဒသ ပုံျပင္

၁၀။ ဇနီးေမာင္ႏွံ ရာသက္ပန္

၁၁။ ရာဇဓမၼသဂၤဟက်မ္း

၁၂။ မဂၤလာပုံျပင္

၁၃။ ကေလး ဗုဒၶဝင္

၁၄။ ကမၼဌာန္းဘာသာဋီကာ

၁၅။ ဘာသာေသြး

၁၆။ ျမန္မာ့မ်က္ပြင့္ ရြာဓေလ့ လူ႔ဓေလ့

၁၇။ စာဓေလ့

၁၈။ ႐ုပ္စုံ ဗုဒၶသာသနာဝင္

၁၉။ ဓမၼဝိနယျပန္တမ္း

၂၀။ မေနာမယိဒိၶေၾကးမုံ

၂၁။ ရတနာ့ဂုဏ္ရည္

၂၂။ ကိုယ္က်င့္အဘိဓမၼာ

၂၃။ အနာဂတ္သာသနာ

၂၄။ မူလတန္းဘာသာေရး

၂၅။ ဗုဒၶနည္းျဖင့္ထူေထာင္ၾကစုိ႔ စာတမ္းမ်ား

၂၆။ ေရႊက်င္နိကာယသာသနာဝင္

၂၇။ ေယာကီပါရဂူက်မ္း တုိ႔ျဖစ္ၾကပါသည္။

၁၉၅၈-၅၉ တြင္ တုိင္းျပည္ႏွင့္ သာသနာေတာ္အတြက္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ရာ အထူးသျဖင့္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပဲြတြင္ တရားသျဖင့္ ေအာင္ျမင္ရန္ ဝင္ေရာက္ကူညီရင္း “တိုင္းျပည္ကုိ ဗုဒၶသာသနာေတာ္၏အဆုံးအမျဖင့္ ထူေထာင္ျခင္းသာလွ်င္ အသင့္ေတာ္ဆုံးျဖစ္ေၾကာင္း” စာရြက္စာတမ္းမ်ား ႐ုိက္ႏွိပ္လွဴဒါန္းခဲ့ပါသည္။ႏိုင္ငံတြင္ ဗုဒၶဘာသာတည္ရွိေနျခင္းအတြက္ အလြန္၀မ္းေျမာက္ဖြယ္ျဖစ္ၿပီး ေရွးဆရာေတာ္ သံဃာေတာ္ မ်ားႏွင့္ ပုဂံေခတ္ ရွင္အရဟံ အေနာ္ရထာ စသည္ တုိင္းျပည္အတြင္း ဗုဒၶဘာသာကို စနစ္တက် ထူေထာင္ေပးသြား ၾကေသာ ပုဂၢဳိလ္မ်ားကုိ အထူးေက်းဇူးတင္ဝမ္းေျမာက္မိသည္။ (ဆဌသဂၤါရတနာတင္ စတင္က်င္းပစဥ္က ဝုိင္အမ္ဘီေအ အမည္ျဖင့္ ဓမၼဝိနယျပန္တန္း ႐ုိက္ႏွိပ္လွဴဒါန္းခဲ့သည္။)

၁၉၆၀ (၁၂-၃-၆၀) စေနေန႔တြင္ မေနာမယိဒိၶပညာကုိ လက္ခံယူခဲ့သည္။၁၉၆၁ (၁၉-၈-၆၁) တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ဝုိင္အမ္ဘီေအအသင္းတုိက္၌ မေနာမယိဒိၶပညာျပပဲြႀကီး က်င္းပခဲ့သည္။ 

ယင္းေနာက္ က်ဳံမေငးၿမိဳ႕ အထက္ပုိင္း ေစတီေတာ္ကို ထီးတင္ျခင္း၊ ဘုရားႀကီးတုိက္အတြင္း မိဘမ်ား၏ သိမ္ကုိ ဘုရားႏွင့္တကြ အေဆာက္အဦပါ ျပဳျပင္လွဴဒါန္းသည္။ ၅-၇-၆၃ တြင္ ေယာကီပါရကူက်မ္းကို ႐ိုက္ႏွိပ္လွဴဒါန္းသည္။ မေနာမယိဒိၶေၾကးမုံအမည္ျဖင့္ စာတအုပ္ ေရးသားႏိုင္ခဲ့သည္။ ၁၉၆၂-၆၃ တြင္ ေရႊက်င္ဂုိဏ္း ဒသမအႀကိမ္ေျမာက္ အစည္းအေဝးအမီ ေရႊက်င္နိကာယသာသနာဝင္ က်မ္းစာႀကီးကို ေရႊဟသၤာ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ေကာင္းမူျဖင့္ ႐ိုက္ႏွိပ္လွဴဒါန္းခဲ့သည္။ ၁၉၆၃ တြင္ ရန္ကုန္ ၁၀၇ စိန္ဂၽြန္းလမ္းေနအိမ္၌ ေတာ္လွန္ေရးအစုိးရ၏ အထိန္းသိမ္းခံခဲ့ရသည္။

 ၁၉၆၄-၆၅-၆၆-၆၇ ခု၊ ေအာက္တုိဘာလအထိ ၄ ႏွစ္မွ် ေထာင္အတြင္းေနခဲ့ရသျဖင့္ ဗုဒၶ၏ အဆုံးအမ သာသနာ ေတာ္၏တန္ဖုိးကုိ ပိုမုိနားလည္သိရွိကာ ကံ ကံ၏ အက်ဳိးကုိ ပိုမုိသေဘာေပါက္လာခဲ့သည္။

“ဗုဒၶအလုိေတာ္က် တိုင္းျပည္ကုိ ထူေထာင္ျခင္းသာလွ်င္ အခ်မ္းသာဆုံးလူမ်ဳိး၊ အခ်မ္းသာဆုံး ႏုိင္ငံေတာ္ျဖစ္ႏုိင္မည္။ ဗုဒၶအလုိေတာ္က် ဗုဒၶဝါဒ၊ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ကုိ စနစ္က်က် နားလည္က်င့္သုံးလွ်င္ မုခ်တကမၻာလုံးတြင္ ခ်မ္းသာစြာ ရွိလိမ့္မည္ဟု ပိုမုိခုိင္ျမဲစြာ ယုံၾကည္လာခဲ့ပါသည္။” 

၁၉၇၃ တြင္ အမရပူရ မဟာဂႏၶာ႐ုံဆရာေတာ္အား ပဌာန္းတရားေတာ္ေဟာၾကားေပးရန္ ေလွ်ာက္ထားခဲ့ရာ ၁၇ ရက္တိတိ ပဌာန္းတရား ေတာ္ေဟာၾကားေပးေတာ္မူခဲ့သျဖင့္ သာသနာေတာ္အတြက္ အလြန္ႀကီးက်ယ္ေသာ ေက်းဇူးတခု ျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ ၁၉၇၃ တြင္ သ႐ုိက္ရြာဘုရားႏွင့္ ရဟႏၱာသိမ္ကုိ ျပဳျပင္ရန္ ဆရာေတာ္ႏွင့္ တုိင္ပင္ေလွ်ာက္ထားခဲ့ၿပီး က်ဳံမေငး အိမ္ကုိ ေရာင္းခ်ကာ ျပဳျပင္ၿပီးစီးခဲ့သည္။ 

၁၉၈၀ တြင္ ႏုိင္ငံ့ဂုဏ္ရည္ဘဲြ႔ကို ရရွိခဲ့သည္။ ၁၉၈၃ တြင္ တစ္ဘဝသာသနာ အမည္ျဖင့္ ေတာင္ၿမိဳ႕ မဟာဂႏၶာ႐ုံဆရာေတာ္၏ သာသနာျပဳပုံ အျပည့္အစုံ ပါဝင္ ေသာက်မ္းစာအုပ္ႀကီးကုိ စိတ္တုိင္းက် ၿပီးစီးထုတ္ ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။ 

၂၃-၉-၈၅ (၁၃၄၇ ေတာင္သလင္းလဆန္း ၉ ရက္) တနလၤာေန႔တြင္ သာသနာ့ဝန္ေဆာင္ ေက်ာင္းတုိက္ တည္ေထာင္ရန္ ေျမ စတင္ဝယ္သည္။ ၂၃-၅-၈၆ ကဆုန္လျပည့္၊ ေသာၾကာေန႔တြင္ သာသနာ့ဝန္ေဆာင္ ေက်ာင္းတုိက္ ဖြင့္လွစ္သည္။ 

၁၉၈၈ တြင္ မဂၤလာဗ်ဴဟာအသင္းတုိက္၌ သမဏေက်ာ္ စာေတာ္ျပန္ပဲြအတြက္ ၾသဝါဒခံယူက်င္းပၿပီး ၉-၁၂-၈၈ တြင္ စာဆုိေတာ္ေန႔တြင္ မဟာဗ်ဴဟာ သာမေဏေက်ာ္စာေတာ္ျပန္ပဲြကို ကမၻာေအး မဟာဂႏၶာ႐ုံေက်ာင္းတုိက္၌ စတင္ က်င္းပႏုိင္ခဲ့သည္။ 

၉-၂-၉၀၊ ၁၃၅၁ တပုိ႔တဲြလျပည့္ မေနာမယိဒိၶပညာ စတင္တည္ေထာင္သူ ဂုိဏ္းခ်ဳပ္ႀကီး၏ အသက္ ႏွစ္ ၁၀၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ပုဂံတြင္ မေနာမယိဒိၶ ဓမၼာ႐ုံတခု ျဖစ္ေျမာက္ေအာင္ စတင္တည္ေဆာက္ခဲ့သည္။ 

ဆရာႀကီးဦးေရႊေအာင္၏ ဗုဒၶ (သုိ႔) အႏႈိင္းမဲ့ ေက်းဇူးရွင္ က်မ္းစာကုိ တႏွစ္တည္း ၄ ႀကိမ္တုိင္တုိင္ ႐ုိက္ႏွိပ္ၿပီးစီး ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။ ဘဘ ဦးထိန္ဝင္းသည္ သာသနာေတာ္ သန္႔ရွင္းတည္တံ့ျပန္႔ပြားေရးကိစၥမ်ားကုိ တစုိက္မက္မက္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။

(ဘဘ ဦးထိန္ဝင္းသည္ ၂၀-၅-၂၀၁၀ ၾကာသပေတး ည ၁၀:၃၀ တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ Asia Royal ေဆးခန္းတြင္ ကြယ္လြန္ခဲ့ပါသည္) 

ဘဘ ဦးထိန္ဝင္း၏ ဆုံးမခဲ့ေသာ စကားမ်ား … … 

အားလုံး စကားကုိရွင္းေအာင္ေျပာၾက၊ စည္းစည္းလုံးလုံးေန။ 

သရဏဂုံကုိ အသက္ႏွင့္ ထပ္တူေဆာက္တည္ပါ။ 

ဗုဒၶသာသနံစိရံတိဠတု အနာဂေတသာသနံလဇၨီရကိၡႆတိ 

တစတစ စြန္႔ဝံ့မွသာလွ်င္ ဘဝေႏွာင္းေႏွာင္း ဆက္တုိင္းေကာင္း၏